چشـــم پزشـــکی و جــــــراحی چـــشم

جراحی های لازک و  PRK 

در جراحی لازک بوسیله یک محلول الکلی، لایه اپی تلیوم قرنیه (لایه سطحی و بازگشت پذیر قرنیه) برداشته می شود و متعاقباً لیزر اکسایمر را بر روی قرنیه می تابانند و در انتها لایه برداشته شده قرنیه را جای خودش قرار می دهند.

در واقع در جراحی لازک به جای برش دادن ضخامت قرنیه ، فقط اپی تلیوم یا همان لایه سطحی و برگشت پذیر قرنیه برداشته می شود.
هم اکنون جراحی پی آرکی بیشتر از لازک مورد استفاده قرار می گیرد و با این روش می توان از عوارض ناشی از جراحی لیزر کاست.
در این روش به دلیل عدم برش ضخامت قرنیه، پایداری قرنیه حفظ می شود و در نتیجه عوارضی را که عمل لیزیک به دنبال دارد ، نخواهد داشت.
این روش جراحی برای اشخاصی که ضخامت قرنیه آنها کم است مناسب است.

عمل آب مروارید

عمل جراحی آب مروارید معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود، از قطره برای بی حس کردن چشم استفا ده می شود ، در برخی اوقات از داروهای آرام بخش برای بیماران استفاده می شود .

مرسوم ترین روش برای درمان کاتاراکت (آب مروارید )روش فیکوامولسیفیکاسیون است .

در این روش ابتدا یک برش کوچک در کنار قرینه ایجاد می گردد و به وسیله یک دستگاه کوچک با فرکانس بالای اولتراسوند ، عدسی کدر خرد و از چشم خارج می شود. پس از خارج کردن عدسی کدر شده ،یک عدسی مصنوعی از جنس سیلیکون، پلاستیک و یا آکریلیک جایگزین آن می کنند این جایگزینی از طریق یک برش حدوداً 36 میلی متری انجام می شود . این لنز مصنوعی در اکثر مواقع در پشت عنبیه قرار داده می شود .

انتهای عمل آب مروارید یک پوشش محافظ توسط چشم پزشک روی چشم بیمار قرار داده می شود و بیمار پس از صرف یک استراحت کوتاه مدت از بیمارستان مرخص خواهد شد . بیمارانی که مبتلا به آب مروارید دو طرفه ( هر دو چشم ) هستند باید بین عمل آب مروارید هر کدام از چشم ها ، بین 1 الی 3 هفته فاصله زمانی در نظر بگیرن

عمل لیزیک چشم

این روش یکی از کم خطرترین جراحی های بر طرف نمودن عیوب انکساری چشم است. در روش لیزیک ، ضخامتی از قرنیه بوسیله تیغه های میکروکراتوم و یا امروزه بوسیله لیزر فمتوسکند برش داده می شود و جمع می گردد و پس از تاباندن لیزر، لایه جمع شده بر روی محل قبل برگردانده می شود.

یکی از بهترین انواع لیزیک استفاده از تکنیک فمتولیزیک است که ترکیبی از لیزر فمتوسکند و لیزر اگزایمر است.
فمتو لیزیک شیوه برتر لیزیک است و جزء جدیدترین روش های جراحی جهت درمان عیوب انکساری چشم می باشد.

به کمک دستگاه لیزر فمتوسکند می توان مقدار انرژی و تعداد پالسهای تابیده شده را مشخص و انرژی لیزر را به صورت نقطه ای در عمق و سطح قرنیه متمرکز کرد. به وسیله پالسهای ارسالی از لیزر، حباب های میکروسکوپی ایجاد می گردد و به وسیله تشکیل مجموعه ای از این حبابها، قرنیه برش داده می شود .

جراحی پلاستیک قرنیه

یکی دیگر از روش‌های نوین جراحی چشم، جراحی پلاستیک قرنیه به صورتی هدایتی است که مطابق آن، با استفاده از یک میله مدرج و امواج رادیویی با دمای پایین، نقطه‌هایی پیرامون سطح شفاف جلویی چشم گذاشته می‌شود. این روش برای اصلاح مشکلات در دید نزدیک به کار می‌رود و در سال ۲۰۰۲ نیز تایید شده است. از جمله روش‌های دیگر می‌توان از لنزهای با قابلیت کاشت، RLE (تعویض لنزهای انکساری) و جراحی آب مروارید نام برد.

اصلاح دید برای نزدیک‌بینی و دوربینی شدید

اصلاح دید برای نزدیک‌بینی و دوربینی شدید معمولا از طریق لنز‌هایی با قابلیت کاشت انجام می‌شود. در مجموع افراد بالای ۴۰ سال و مبتلا به خطاهای دید شدید بایستی مورد بررسی همه‌ جانبه برای یافتن بهترین روش جراحی چشم به منظور اصلاح دید قرار بگیرند. بعنوان مثال ممکن است فردی در دهه‌ی سوم زندگی خود LASIK یا PRK را برای اصلاح دید فواصل دور خود انتخاب کند اما در اواسط دهه‌ی چهارم با مشکل نزدیک بینی مواجه شده و از جراحی پلاستیک قرنیه به صورت هدایتی بهره ببرد.

اغلب جراحان این نکته را به شما یاد‌آوری می‌کنند که بعید است هر نوع جراحی چشم بتواند تمام مشکلات دید شما را برای همیشه برطرف کند و حتی ممکن است نیاز داشته باشید تا برای تقویت دید خود جراحی‌های دیگری را در طول زمان انجام دهید.

مروری بر برخی از انواع جراحی چشم توسط پزشکان متخصص منتخب دایامدتور در ایران :

سی کی ( c k )

برخلاف روش گذاشتن حلقه های داخل قرنیه که فقط برای نزدیک بینی کاربرد دارد روش ck برای درمان دوربینی و پیرچشمی مورد استفاده قرار می گیرد این روش برای درمان موقت دوربینی خفیف تا متوسط ( 1+ تا 25/3+ ) با آستیگماتیسم کمتر از یک تایید شده است .

مانند کاشت حلقه داخل قرنیه در این روش هم هیچ بافتی از قرنیه جدا نمی شود . قبل از عمل به کمک توپوگرافی ، جراح محور های دارای انحناء کمتر را روی قرنیه مشخص می کند و به کمک یک وسیله مخصوص که امواج رادیویی ساطع می کند و داخل قرنیه قرار می گیرد انحناء این محور ها را بیشتر می کند .

نتیجه نهایی واکنش حرارتی امواج رادیویی و قرنیه افزایش قدرت قرنیه در ناحیه مرکزی است . همانگونه که گفته شد در این روش جراح به کمک یک قلم مخصوص ، امواج رادیویی را به محیط قرنیه اعمال می کند .

حرارت ایجاد شده توسط این امواج باعث چروکیدگی کلاژن های قرنیه در محیط و در نتیجه تغییر شکل انحناء مرکز قرنیه شده و قدرت آن را بالا می برد .

بنابراین بیمار قادر خواهد بود اشیاء نزدیک را واضح ببیند .

کاشت لنز های داخل چشمی

تاریخ قرار دادن لنز داخل چشمی برای اصلاح عیوب انکساری به سال 1950 در اروپا باز می گردد . ولی در آن زمان با توجه به نبودن وسایل مناسب و همچنین لنزهای با کیفیت و ساختار قابل قبول ، عوارض عمل جراحی بسیار بالا بود .

به همین دلیل علاقه برای انجام این عمل در دهه 80 میلادی از بین رفت ولی با پیشرفت تکنولوژی در اواخر دهه 90 و ساخت لنزهای داخل چشمی مناسب ، مجدداً جراحان برای درمان بیماران عیوب انکساری به این روش روی آوردند.

این روش برای اصلاح عیب انکساری در افرادی که کاندید مناسبی برای عمل لیزری روی قرنیه نیستند کاربرد دارد ( قرنیه های نازک و شماره های چشم بالا ) .

در این نوع جراحی ، لنز مصنوعی در داخل چشم ( اتاق قدامی یا خلفی ) در جلوی عدسی طبیعی چشم قرار داده می شود هم اکنون 3 نوع از PIOL ها مورد تایید قرار گرفته است .

انواع متصل شونده بر روی عنبیه در آمریکا به نام Verisyse و در اروپا به نام Artisan وجود دارند .

نوع دیگری از PIOL که روی عدسی طبیعی و پشت عنبیه قرار می گیرد . implantablecollamer lens می باشد .

مزایای استفاده از PIOL

این روش قادر می باشد تا محدوده وسیعی از عیوب انکساری دوربینی و نزدیک بینی را درمان کند وسایلی که برای انجام این عمل مورد نیاز است بسیار ارزانتر از تجهیزات بسیار پیشرفته جراحی های لیزری است و از همه مهمتر اینکه این لنز ها قابل خارج کردن هستند و هرگاه بیمار از نتیجه دید نهایی راضی نباشد ، جراح می تواند لنز را خارج کند .

معایب استفاده از PIOL

جراحی قرار دادن لنز یک عمل داخل چشمی است و خطرات اینگونه عمل ها مانند عفونت ، جدا شدگی شبکیه و التهاب شدید داخل چشمی را به دنبال دارد .

در گذشته برای قرار دادن لنزهای PIOL به برش های بزرگ و زدن بخیه در انتهای عمل نیاز بوده ولی امروزه با ساخت لنزهای انعطاف پذیر ( Foldable ) می توان لنز های داخل چشمی را از برش های بسیار کوچک وارد چشم کرده و بدون زدن بخیه عمل را خاتمه داد .

همچنین با توجه به اینکه عمق اتاق قدامی ( مکانی که لنز داخل چشم قرار می گیرد در افراد دوربین کم می باشد ) این عمل جراحی برای افراد دوربین مورد استفاده کمتری داشته و بیشتر برای افراد نزدیک بین به کار می رود .

همچنین دقت این روش به اندازه روش های لیزری قرنیه نیست به همین دلیل این روش بیشتر برای افرادی که به کار می رود که به دلیل قرنیه نازک و یا شماره چشم بسیار بالا قادر به انجام عمل جراحی لیزری قرنیه نیستند .

بر اساس مطالعات موجود بعد از این عمل حدود 92 % بیماران بدون عینک حدود 40/20 یا بهتر دید پیدا می کنند . از دیگر عوارض این عمل ، خطر ایجاد آب مروارید و کاهش سلول های اندوتلیوم قرنیه می باشد .

خارج کردن عدسی طبیعی چشم :

این عمل جراحی به طور کامل شبیه عمل جراحی آب مروارید بوده با این تفاوت که در این عمل جراحی هنوز عدسی چشم دچار کدورت نشده است و جراح به کمک خارج کردن عدسی و قرار دادن لنز داخل چشمی عیب انکساری بیمار را اصلاح می کند .

این روش برای درمان عیوب انکساری به تازگی مطرح شده است و موارد استفاده و عوارض آن کماکان در حال بررسی است .

همانگونه که در مورد PIOL مطرح شد این روش هم برای مواردی که قرنیه بیمار بسیار نازک و یا شماره چشم بسیار بالا باشد نسبت به روش جراحی رفرکتیو قرنیه ارجع است .

یکی از خطرات این عمل جداشدگی شبکیه است که به خصوص در افراد نزدیک بین احتمال بروز آن از سایر افراد بیشتر است .