قلبـــــــــ و عــــــــروق

فوق تخصص قلب و عروق یکی از تخصص های علمی در رشته‌های پزشکی است که شامل دوره‌های بالینی در قلب و عروق می‌شود. 

در سه دهه اخیر توجه زیادی به این رشته در ایران شده است. علت این امر شیوع بالای بیماری‌های قلبی و عروق است. همین موضوع نیاز روز افزون جامعه را به فوق تخصص قلب نشان می‌دهد. امروزه شاهد تحول عظیمی در زمینه روش‌ها و وسایل مورد نیاز برای درمان و تشخیص بیماری‌های قلبی هستیم.

مراجعات بسیاری از تورهای سلامت و درمان دایامدتور مرتبط با تخصص قلب و عروق می باشد و این به دلیل افزایش خطرهای ناشی از این نوع بیماری در بین کشورهای دنیا شده می باشد.

با پیشرفت دانش پزشکی و فیزیک هسته‌ای می‌توانیم شاهد اختراع وسایل مینیاتوری و ظریف و در عین حال حساس در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی باشیم. 

تست‌هایی که فوق تخصص قلب برای تشخیص بیماری از آن‌ها استفاده می‌کند:

  1. الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب
    با استفاده از این روش می‌توان فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کرد. برای این منظور الکترودهایی را به ناحیه قفسه سینه وصل کرده و هر گونه فعالیت قلبی نظیر انقباض دهلیزها، انقباض بطن‌ها و بازگشت قلب به حالت آرامش در این منحنی ثبت می‌شود.
  2. هولتر قلب
    این نیز فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. اما تفاوتی که با الکتروکاردیوگرام دارد، در این است که؛ هول‌تر می‌تواند فعالیت الکتریکی قلب را به مدت طولانی‌تری ثبت کند. زیرا الکترودهایی که به قفسه سینه متصل می‌کنند در نهایت وارد دستگاه هول‌تر می‌شوند. این دستگاه کوچک بوده و به راحتی قابل حمل است. بنابراین بیمار می‌تواند به هنگام انجام فعالیت‌های روزمره از آن استفاده نماید.
  3. تست ورزش یا تست استرس
    این آزمایش، تغییرات ریتم قلب را در حالت استراحت و ورزش اندازه گیری می‌کند.
  4. اکوکاردیوگرافی
    یک نوع سونوگرافی قلبی است. که توسط امواج التراسوند تصاویری از قلب و حفره‌های آن ایجاد می‌کند. با استفاده از تصاویری که در این روش ایجاد می‌شود می‌توان التهاب‌های قلبی، عفونت و هر گونه ناهنجاری درون دریچه‌های قلبی را تشخیص داد.

انواع گرایشات شاخه تخصصی و فوق تخصصی قلب و عروق در ایران :

  1. متخصص قلب غیر تهاجمی
    این متخصصان ابتدا بیماران را معاینه کرده و سپس با توجه به علائم بیمار، آزمایش‌های لازم را برای بیمار توصیه می‌کنند. بعد از دریافت نتایج آزمایش و شمورت با بیمار به وسیله دارو و تغییر در سبک زندگی بیمار سعی در معالجه آن دارند. در مواردی هم که انجام عمل جراحی را برای بیمار لازم ببینند، او را به یک جراح قلب ارجاع می‌دهند.
  2. متخصصین قلب تهاجمی
    این گروه از پزشکان تلاش در درمان بیماران قلبی مربوط به شریان‌های کرونری قلب، دریجه های قلبی (تنگی دریچه، آسیب دریچه، نارسایی و هر گونه اختلال)، گرفتگی عروق و رفع لخته‌های خون به وسیله استنت گذاری یا کاتتریزاسیون و … دارند.
  3. متخصصین قلب الکتروفیزیولوژی
    پزشکان این رشته در درمان آریتمی های قلبی فعالیت داشته و این کار را با قرار دادن پیس میکر یا ضربان ساز زیر پوست انجام می‌دهند.
  4. متخصصین قلب و عروق بالینی در کودکان
    این پزشکان هم در تشخیص و درمان دارویی بیماری‌های قلبی در کودکان فعالیت می‌کنند.
  5. فوق تخصص قلب
    متخصصین رشته قلب می‌توانند با گذراندن ۲ تا ۳ سال دیگر در یکی از گرایش‌های تخصص قلب و عروق به عنوان فوق تخصص قلب فارغ التحصیل شوند.
  6. تخصص قلب
    قلب و عروق شاخه‌ای از طب داخلی است. متخصص قلب همان جراح قلب نیست. جراح دارای توانایی شکافتن قفسه سینه و انجام جراحی عمل قلب باز را دارد. در حالی که توانایی متخصص قلب، در تشخیص و درمان بیماری‌های سیستم قلب و عروق است.
  7. تخصص قلب خوب، آزمایشات مربوطه را انجام خواهد داد و ممکن است برخی از روش‌ها مانند کاتتریزه شدن قلب، آنژیوپلاستی یا قرار دادن ضربان ساز را انجام دهد.

بیماری‌های قلبی فقط مختص قلب هستند. در حالی که بیماری‌های قلبی عروق بر قلب، رگ‌های خونی یا هر دو دلالت می‌کند.

متخصصین تهاجمی قلب و عروق (جراح قلب و عروق)
این متخصصین در زمینه انواع جراحی‌ها نظیر:

  1. پیوند قلب
  2. قرار دادن گیره ایمپلنت
  3. قرار دادن ضربان ساز یا پیس میکر
  4. آنژیوپلاستی
  5. و …
    فعالیت دارند.

متخصصین غیرتهاجمی قلب و عروق
این متخصصین در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی فعالیت می‌کنند. وظیفه این متخصصین ایجاد تغییر و تحول در زندگی بیماران است. تا با انجام آزمایش‌های به موقع و تشخیص درست موجب باز توانی و درمان بیماری‌های قلبی شوند.